Etkisiz, işe yaramaz, talep görmeyen malzeme, ürün ve hizmetleri tanımlamak için kullanılmaktadır.
Atılmış, atılan anlamlarına ek olarak bir işlemin tamamlanması sonrası artık işe yaramadığı ya da gerekli olmadığı gerekçesi ile atılan malzemeyi, ürünü ya da yan ürünü ifade etmek için kullanılmaktadır.
İnsan Çağı olarak da bilinmektedir. Artan insan faaliyetlerinin Dünya üzerinde geri dönülemez şekilde etki bıraktığı Sanayi Devrimi başlangıcından günümüze uzanan zaman aralığını ifade eder.
Bir diğer adıyla uyum; canlıların belirli bir süredir içinde bulundukları ortamda ya da ortam değişikliği yaşadıktan hemen sonraki yeni alanda başarılı şekilde yaşamasını, nesillerinin devamlılığını getirmesini ve gelişim göstermesini sağlayan beceriler bütünüdür.
İklim değişikliği perspektifinden adaptasyon; canlı ekosistemlerin ve işleyen sistemlerin iklim değişikliği kaynaklı etkilere karşı alınan önemlemleri ve gösterilen uyumu tanımlamak için kullanılmaktadır.
Şirketlerin finansal ilerlemelerine ek olarak çevresel ve sosyal performanslarını değerlendiren ve ilişki içinde oldukları tüm paydaşlar için yarattıkları değeri şeffaf şekilde ortaya koymasını bekleyen küresel sertifikasyon ağıdır.
Detaylı bilgi için B Corp Nedir? 4 Adımda B Corp Olmak isimli blog yazımızı inceleyin.
Belli bir bölgenin canlı yaşamının devamlılığını destekleyecek şekilde doğal kaynak üretimini ve o bölgede yaşanan faaliyetler sonucu oluşan atıkları ve sera gazı salımını tolere edebildiği denge olarak tanımlanmaktadır. Biyokapasite olarak da adlandırılmaktadır
İnsanlığın çevre üzerindeki etkisini ölçme işlemleri sırasında faydalanılan bir parametredir.
Değişime direnmek yerine değişimin kaçınılmazlığından yararlanmayı amaçlayan bir çalışma, bir davranış biçimidir. Çevredeki değişikliklere yüksek adaptasyon gösterebilm, hızlı karar veya yön değiştirebilme ve yüksek etkinlik ile iş bitirebilme gibi yetenekleri kapsamaktadır.
Çevik kişiler ve kurumlar, hızlı öğrenme ve karar verme döngülerine sahiptirler; istikrara hız ve uyum yeteneği katarlar. Bu yapılar belirsiz koşullardaki performansları ile rekabet avantajı yaratırlar.
2004 yılında eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından kazandırılan bu terim şirketlerin bu üç ana başlıkta yarattığı etkiyi ve katma değerini değerlendiren kapsamlı bir performans sistemi, bir çerçevedir.
Bu tanımı itibariyle finansal yapılar ve yatırımcılar için önemli bir sistem olduğu düşünülse de çalışanlar, karar alıcılar ve ekosistemdeki diğer tüm paydaşlar için takip edilen ve değerlendirilen bir konudur.
Zorluklara dayanma, hızla iyileşme gösterme ya da değişikliklere adapte olma kapasitesidir. Direnç olarak da adlandırılır.
Atık oluşumunu ve kirliliği azaltmayı, ürün ve materyallerin en yüksek fayda ile döngüselliğini sağlamayı ve doğanın yenilenmesini önceliklendiren ekonomik modeldir. Üretim ve tüketim sistemlerinin dönüşme ihtiyacını vurgulayan bu model; kaynak kullanımını azaltmayı, ürünlerin kullanım ömrünü uzatmayı, atık oluşumunu önlemeyi ve oluşan atıkların katma değerli şekilde ekonomiye kazandırılmasını amaçlar.
Detaylı bilgi için İklim Krizi, Döngüsel Ekonomi ve 7R isimli blog yazımızı inceleyin.
1989 yılında Frosch ve Gallopoulos tarafından oluşturulan endüstriyel ekoloji kavramının bir uygulama yöntemi olarak gelişen endüstriyel simbiyoz; birbirinden bağımsız endüstriyel yapıların iş birliği geliştirerek sahip oldukları kaynakları karşılıklı şekilde fayda sağlayacak şekilde kullanması anlamına gelmektedir.
Hayvan ve bitki gibi organizmaların ölmesi sonrası okisjensiz ortamda çözülmesi ile oluşan ve yüksek oranda hidrokarbon ve karbon içeren yapılara fosil denmektedir. Bu yapılardan elde edilen yakıtlara fosil yakıt denmektedir. Enerji verimliliği yüksek olan bu yakıtlar arasında en yaygın bilinen türler kömür, petrol ve doğalgazdır. Yüksek oranda karbon içerdikleri için bu yakıtların kullanımı sonucu atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır.
Yerküre üzerindeki tüm insanların, her daim, sağlıklı bir yaşam sürebilmek adına fiziksel ve ekonomik olarak yeterli miktarda, besleyici ve güvenilir gıdaya erişmesi olarak tanımlanmaktadır.
Üretimden sofraya, tedarik zincirinin herhangi bir adımında, gıdanın kimyasal, biyolojik ya da mikrobiyolojik olarak insan sağlığını tehlikeye atmaması adına kontamine olmasını önleyen bilime dayalı aksiyonlar ve süreçler bütünüdür.
Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı tarafından geliştirilen Gıda Kazanım Hiyerarşisi bir kurumun atık oluşumunu önlemek ve oluşan atıkları en yüksek fayda ile değerlendirmek için alması gereken aksiyonları önceliklendiren pusula niteliğindeki çalışmadır.
Detaylı bilgi için İklim Krizi ve Gıda: Sürdürülebilir Gıda Sistemlerinin 5 Özelliği isimli blog yazımızı inceleyin.
Dünya üzerindeki belirli bir bölgede kısa süreli olarak etkin olan atmosferik durumdur.
Belirli bir bölge için uzun bir süre boyunca, yaklaşık 30 yıl, kaydedilen ortalama hava durumudur.
Ortalama hava koşullarında kaydedilen önemli değişiklikleri ifade etmektedir. Bu değişiklikler doğal sebeplerle olabilmektedir fakat günümüzde gözlemlenen iklim değişikliğinin temel nedeni 1800’lerden bu yana insan faaliyetleri ve dolayısıyla atmosferdeki sera gazı seviyelerinde görülen artmadır.
Bir kurumun üretim ve lojistik gibi operasyonları sebebiyle doğrudan sebep olduğu sera gazlarını kapsamaktadır.
Bir kurumun işleyişlerine devam etmek adına dışarıdan satın aldığı elektrik ya da enerjinin üretimi sebebiyle dolaylı olarak ortaya çıkan sera gazlarını kapsamaktadır.
Diğer kapsamlardan farklı olarak kurumun sahip olduğu ya da satın aldığı kaynaklar ile ilgili değildir. Kurumun parçası olduğu değer zincirinde kendisinden önceki ve sonraki kurumlar ve bireyler ile kurduğu ilişki sebebiyle dolaylı yoldan sorumlu olduğu sera gazlarını kapsamaktadır. Kapsam 1 ve 2’ye kıyasla 3, ölçümü ve takibi oldukça zor aktivitelerden oluşmaktadır.
Karbon içeren gazların atmosfere salımını ifade etmektedir. Çoğunlukla fosil yakıt kullanımı gibi insan aktiviteleri sebebiyle meydana gelmektedir ve iklim krizinin en önemli etkenlerinden biridir.
Bir kurumun, faaliyetin ya da kişinin sebep olduğu karbon salımı miktarını dengelemesi ya da telafi etmesi ile ulaştığı durumdur. Salınan karbon miktarına karşılık olarak atmosferden karbon çekme ya da uzaklaştırma gibi aktivitelerin yanı sıra şirketler bu dengeleme için karbon kredisi satın alabilirler.
Başta insan faaliyetleri olmak üzere Sanayi Devrimi’nden bu yana artan sera gazı seviyelerinin atmosferdeki ısıyı hapsetmesi sebebiyle Dünya yüzeyinde görülen sıcaklık artışını ifade etmektedir.
Okyanuslarda, denizlerde ve deniz kaynaklarındaki kirliliğin azaltılması; bu ekosistemlerdeki biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla geliştirilen projeleri desteklemek adına ortaya çıkan inovatif finansman mekanizmalarıdır.
Bir faaliyet sonucu atmosfere salınan sera gazı miktarı ile atmosferden uzaklaştırılan sera gazı miktarının birbirini dengelemesi durumudur.
Net sıfır karbon emisyonundan farklı olarak tüm sera gazlarını kapsamaktadır.
Bir gezegenin atmosferinde biriken sera gazları sebebiyle ısının bir kısmının gezegenin yüzeyinde birikmesi ile ortaya çıkan durumdur.
Küresel ısınmaya ve iklim krizine sebep olan emisyonları ölçmek, azaltmak ve bu anlamda kurumlara ve hükümetlere rehberlik etmek, gerekli kaynakları sağlamak amacıyla kapsamlı standartlar sunan çok paydaşlı bir yapıdır.
Bir gıdanın güvenilebilir şekilde tüketilebileceği son günü ifade etmektedir. Mikrobiyolojik olarak kolay bozulma ve insan sağlığını tehlikeye atma riski taşıyan gıda türleri için kullanılmaktadır.
Finansmanın ilgili sistemin çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) kriterlerini göz önüne alarak geliştirilmesini durumudur. Daha sorumlu bir finansal sistemin yaratılması sağlayan bu model, sistemlerin sürdürülebilir bir ekonomiye geçişini amaçlamaktadır.
Birleşmiş Milletler tarafından 2000 yılında ilan edilen Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin süresini tamamlaması sonrası, bu hedeflerin kapsamının genişletilmesi ile oluşturulan ve adil ve sürdürülebilir sistemler kurulması ve 2030 yılına kadar çevresel, sosyal ve ekonomik kalkınmanın sağlanması adına 2015 yılında açıklanan amaçlar bütünüdür.
Detaylı bilgi için Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları sayfamızı ziyaret edin.
Bir gıdanın belirtilen saklanma koşullarına uygun şekilde muhafaza edildiği takdirde kendine özgü özelliklerini ve kalitesini koruduğu son tarihi ifade etmektedir. Bu tarihi geçirmiş gıda ürünlerinin tüketilmeden önce “bak, kokla, tat” testinden geçirilmesi önerilmektedir.
Artan hazır ve hızlı yemek kavramlarının bir karşıtı olarak yerel gıdayı, gıda kültürlerini ve geleneklerini korumayı amaçlayan yaklaşımdır. Bu yaklaşım yerel beslenmenin yanı sıra mevsimsellik ve tat çeşitliliği konularına da odaklanır; çiftçiler, tüketiciler ve şefler arasında güçlü bir ilişki kurulmasını önceliklendirir.
Avrupa Birliği’nin döngüsel ekonomiye geçişi önceliklendiren, 2030 yılına kadar karbon salımını %55 oranında azaltma ve 2050 yılına kadar net sera gazı emisyonlarını sıfırlama hedefini barındıran büyüme stratejisidir. Bu strateji doğrultusunda Avrupa Birliği, 2050’ye kadar ilk karbon-nötr kıta olmayı hedeflemektedir.
Sürdürülebilirlik ya da iklim ile ilgili yatırımları ve projeleri desteklemek adına geliştirilen finansal mekanizmalardır.
