B Corp Nedir? 4 Adımda B Corp Olmak

B Corp küresel bir sertifikasyon ağı olup finansal değerlere ek olarak yüksek çevresel ve sosyal performanslara sahip olan ve bağı olan tüm paydaşlar için yarattığı değeri hesap verebilir ve şeffaf bir şekilde ortaya koyan şirketleri bünyesinde barındırır. Bu sertifikasyon süreçleri B Lab ismi verilen tarafsız bir topluluk tarafından yönetilir. Küresel anlamda bu sertifikasyonu alan şirketler içinde bulundukları coğrafyanın el vermesi durumunda şirket tiplerini Benefit Corporation yani Faydalı Şirket olarak değiştirme hakkına sahip olur.

Önemli bir not: Türkiye’de bulunan ticari çerçeveler gereği B Corp sertifikasyonu alan kurumlar mevcut ticari unvanlarını Benefit Corporation olarak değiştiremezler.

B Corp; şirketlerin bütünsel şekilde çevresel ve sosyal etkilerinin değerlendirildiği bir yapıya sahiptir ve B Impact Assessment isimli standartların şirketler tarafından sağlanıyor olmasını bekler. Bir şirketin B Corp olabilmesi adına düzenlenen sertifikasyon süreçlerinde şirketin tüm paydaşları için yarattığı etki değerlendirilir; çalışanları için sağladığı faydalar, üretim süreçlerinde kullandığı ham maddeler, sosyal sorumluluk projeleri ve tedarik zinciri çalışmaları gibi birçok farklı alanda etkileri raporlanır. Şirketin hesap verebilirliğinin ve şeffaflıkla paylaşımda bulunmasının önemli olduğu sertifikasyon sürecinde şirket boyutu ve profili dikkate alınır, şirketin iş modeli belgelendirilir ve gerekli görüldüğü takdirde saha ziyaretleri gerçekleştirilebilir. Sertifikasyon süreçleri sektör, endüstri, şirket büyüklüğü ve mülkiyet yapısı gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. 

B Corp Olmak Ne Anlama Gelir?

B Corp bir şirketin sadece karlılığı değil, tüm paydaşlarının iyi olma halini de gözettiğini; Dünya’nın iyiliği için uzun vadeli çalışmalar gerçekleştirdiğini ve yaratmış olduğu etkiyi takip ettiğini gösterir. B Corp sertifikasına sahip şirketler:

• Sadece hissedarlarının çıkarlarını değil, tüm paydaşlarının iyiliğini gözetirler. 
• İnsana, topluma ve Dünya’ya fayda sağlayan ekonomik sistemler yaratma amacıyla çalışır. 
• Hızlı kazançlardan ziyade uzun vadeli yatırımlara odaklanır. 
• Başarılarını yarattıkları olumlu etki ile ölçümlerler. 

Bir şirketin B Corp olması tek başına yeterli değildir, bu sertifikasyonun devamlılığı adına 3 yılda bir yeniden belgelendirme ihtiyacı bulunmaktadır. Bu yeniden belgelendirme yapısı ile şirketlerin faydalı şirket olma standartlarını düzenli olarak karşıladığı teyit edilir. 

Sadece kar elde etme odaklı değil, Dünya’nın iyiliği için çalışma ve bu anlamda yenilikçi komüniteler inşa etme misyonuna sahip kurumların yer aldığı bu ağda 80’nin üzerinde ülkeden, 161 farklı endüstriden 6400’den fazla şirket bulunmakta. Türkiye’ye baktığımızda B Corp ağına katılmış olan şirket sayısı 6’ya düşmektedir. 

B Impact Assessment Nedir?

B Corp sertifikasyonu almak için başvuruda bulunan şirketlerin B Impact Assessment adı verilen kapsamlı bir değerlendirmeden geçmesi ve bu değerlendirmeyi en az 80 puan ile tamamlaması beklenmektedir. Bu değerlendirmeden yeterlilikle geçebilmek adına şirketlerin yasal olarak aldıkları kararın sadece hissedarları değil; çalışanları, müşterileri, tedarikçileri ve çevre gibi tüm paydaşları üzerinde bırakacağı etkiyi değerlendiren bir iş modeline sahip olması gerekmektedir. Bu bütünsel modele paydaş yönetimi ya da fayda yönetimi ismi verilir. Bu modeli sahiplenen şirketlerin işleyişlerine hem insan hem de gezegen için hesap verebilir şekilde devam ettiği kabul edilmektedir. 

B Impact Assessment şirketlerin yönetim, çalışanlar, komünite, çevre ve müşteri olmak üzere 5 ana başlıkta toplamda 200’ün üzerinde soru cevaplamasını gerektirmektedir. 

Önemli bir not: Bu sorular farklı alanlara dair olduğu ve detaylı değerlendirme gerektirdiği için şirket içi katılım ve koordineli çalışma süreç için oldukça önemlidir. 

• Yönetim: Şirketin genel misyonu, sosyal ve çevresel etkisi etrafındaki çalışmaları, etik değerleri, şeffaflık durumu ve paydaş yönetimi yapısı değerlendirilir. 
• Çalışanlar: Şirketin çalışanlarının finansal güvencesi, sağlık ve güvenliği, iyi olma hali, kariyer gelişimi, bağlılığı ve memnuniyeti için aldığı aksiyonlar değerlendirilir. 
• Komünite: Şirketin parçası olduğu komünite ile ilgili yaptığı çalışmalar değerlendirilir. Değerlendirilen konular arasında sivil katılım, eşitlik ve kapsayıcılık, çeşitlilik, ekonomik etki, tedarik zinciri yönetimi gibi başlıklara ek olarak topluluk odaklı sorunların giderilmesi adına alınan aksiyonlar yer alır. 
• Çevre: Şirketin genel çevre uygulamalarına ek olarak farklı ekosistemler ve biyoçeşitlilik üzerindeki etkisi değerlendirilir. Bu değerlendirmede çevresel anlamda yenilikçi yaklaşıma sahip olmak ve olumlu çevresel etkiye sahip ürün veya hizmetler sağlamak da önemli bir yere sahiptir. 
• Müşteriler: Şirketin etik pazarlama, veri gizliliği ve güvenliği, hizmet ve ürün kalitesi gibi müşteriye dokunan alanlardaki yönetimi değerlendirilir.  

4 Adımda B Corp Olmak

B Corp sertifikasyon süreci, oldukça detaylı ve katılımcı bir çalışma gerektirmektedir. Süreç boyu farklı ekiplerin bir araya gelerek soruları cevaplandırması, cevapları incelenmek üzere iletmesi, inceleme sırasında cevapların belgelendirilmesi adına çalışması gibi birbirini takip eden gereklilikler bulunmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse B Corp olmak için takip edilmesi gereken 4 adım şu şekildedir: 

1. Ön Çalışma:
   • B Etki Değerlendirme soruları cevaplanır. 
   • Şirketin bulunduğu konum ve kurumsal yapısı doğrultusunda paydaş yönetimi modelini işleyişine nasıl entegre edeceği Yasal Gereklilikler Aracı kullanılarak belirlenir. 
     • Çok uluslu bir şirketler için süreç temel gerekliliklerin belirlenmesi adına Risk İncelemesi ile devam eder. 
2. Değerlendirme:
   • İlgili belgeler ve verilerin toplanması ile B Etki Değerlendirme süreci başlar. 
     • Sorular çevrimiçi ortamda cevaplanır; ilgili yetkili dilediği zaman yanıtlarını kaydedip ara verebilir ve geri dönüp değerlendirme sürecine devam edebilir, yanıtlarında değişiklik yapabilir. 
   • Değerlendirme sürecinde belli bir ilerleme kaydedildikten sonra şirket profili oluşturulur ve Açıklama Anketi başlatılır. 
     • Bu anket ile mevcut puan öğrenilir; 80 puanlık baz kriterin altında kalınması durumunda iyileştirme alanlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi için çalışma imkanı oluşur. 
   • Değerlendirmede 80 puanın üzerine çıkıldığında soru ve cevap seti incelenmek üzere sunulur. 
   • B Etki Değerlendirme cevaplarının sunulması ile Değerlendirme Sırası’na girilmiş olur. Şirketin sertifikasyon için uygunluğu değerlendirilir. 
   • Uygunluk alan şirketler sırayı geçip Değerlendirme aşamasına adım atar. Bu adımda tüm cevaplar ve şirket yapısı incelenir. 
3. Doğrulama:
   • Değerlendirme adımı sonrası Doğrulama Sırası başlar. Bu süreçte şirketin bir analist ile görüşmesi planlanır, verilen cevaplar doğrultusunda ilgili tüm belgeler şirket tarafından sunulur. 
   • Bu görüşmeler sonucu doğrulanmış 80 puan eşiğini aşan şirketler önce Doğrulama Sonrası Aşama’ya giriş yapar ve B Corp Sözleşmesi’ni imzalar.  
4. Kutlama:
   • B Corp Sözleşmesi’nin imzalanması ile birlikte şirket yolculuğuna B Corp olarak devam eder! Tabii yeniden sertifika alınması gereken 3. yıl sonraya kadar… 

Neden B Corp Sertifikası Almalı?

Endüstri Devrimi ile birlikte içine girilen ve antroposen olarak isimlendirilen bu çağda insanlığın Dünya üzerindeki etkisi daha önce görülmemiş bir seviyeye çıktı ve geri dönülmesi zor bir hale geldi. Bu zamana kadar insanlık tarafından sebep olunan etkilerin tamamen ortadan kaldırılması mümkün değilse de yaşanabilir bir Dünya için bu etkileri belli bir seviyede limitlemek gerekiyor ve bunun için de kolektif bir değişim ihtiyacı mevcut. KPMG tarafından 2019 yılında yapılan araştırmaya göre 2030 yılına kadar küresel sıcaklık artışını 1.5°C’de sınırlandırmak için etki odaklı çalışmalara 90 trilyon $ değerinde yatırım yapılması gerekiyor. 

Yapılan yatırımlar ve bu doğrultuda geliştirilen teknolojiler ile çağın ihtiyaçlarına uygun iş modelleri geliştirmek yalnızca Dünya’nın değil, şirketlerin geleceği için de oldukça kritik bir hale geldi. Bir şirketin iletişimde olduğu paydaş grupları, o şirketin çevresel ve sosyal etkisini gözeterek karar veriyor; potansiyel iş birlikleri bu doğrultuda gelişirken yatırımcılar bu alanda elde ettikleri bilgiler ışığında yatırım yapma kararı veriyor ve tüketiciler tercihlerini bu etkileri dikkate alarak yapıyor. 

Bununla birlikte Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 17. Maddesi: Amaçlar için Ortaklıklar altında belirtildiği gibi aynı amaca sahip markaların, bireylerin ve komünitelerin bir araya gelmesi ve bu amaca doğru birlikte hareket etmesi oldukça önemli. Geliştirilen ortaklıklar ile mevcut uygulamaları güçlendirmek ve etki odaklı aksiyonlara ivme kazandırmak küresel kalkınmanın sürdürülebilir şekilde sağlanması için kritik bir rol oynuyor.